Meskel

Vorige week maandag was het ´National Flag Day ´, een niet heel belangrijk feest, voornamelijk omdat het politiek is en de mensen daar niet zo dol op zijn. De afgelopen decennia is de vlag herhaaldelijk veranderd, eigenlijk met elke verandering van regime. Het enige wat constant bleef waren de kleuren; groen (ontwikkeling), geel (hoop) en rood (het bloed dat vergoten is in de strijd om te komen waar het land nu is). Op deze ´nationale vlag dag´ wordt de laatste versie van de vlag geëerd, en waar deze voor staat; onafhankelijkheid, gelijkheid van volkeren en nationaliteiten, saamhorigheid, solidariteit en rechtspraak. Geweldige idealen maar ik denk dat het land en zijn volkeren er meer aan zouden hebben als het verder zou gaan dan alleen de representatie in een vlag…

Christelijke feesten daarentegen zijn een stuk belangrijker. Zo werd afgelopen woensdag het op één na belangrijkste feest van Ethiopië gevierd: Meskel, ofwel ´het vinden van het heilige kruis´. Meskel verteld het verhaal van keizerin Helena die op zoek gaat naar het kruis waar Jezus aan gestorven is. In een droom wordt haar verteld dat ze een groot vuur moet maken (of, zoals een ander verhaal zegt, wierook aan moet steken) en dat de rook haar zal wijzen naar waar het kruis begraven ligt. Het feest wordt in Ethiopië uitbundig gevierd door het verbranden van kruizen. Voor mij, als onbekende met de orthodox christelijke kerk, onbegrijpelijk hoe je op zo´n groot religieus feest kruizen in de brand kunt steken, lijkt me toch eerder heiligschennis. Maar ja, ´this is Ethiopia´ is niet voor niets een veelgebruikte uitdrukking.

De dag voorafgaand aan Meskel maakt iedereen een kruis gemaakt van hout en versierd dit met die mooie gele bloemetjes (zie vorige week), die, zoals ik nu geleerd heb, Meskel-bloemen genoemd worden. ´s Nachts en gedurende de hele dag van Meskel worden deze kruizen in brand gestoken. Op het centrale plein van Gondar, Meskel square genaamd, vond de ceremonie plaatst. Wij hadden een geweldig plekje gevonden op een balkon recht tegenover het plein en konden alles fantastisch overzien. Heb me wel even zorgen gemaakt over de Ethiopische bouwkwaliteit, of die de hoeveelheid mensen op het balkon wel aan zou kunnen, maar stelde mezelf gerust met de gedachte dat ik liever op het balkon stond dan er onder. We waren getipt vooral niet al te vroeg te komen want het hele gebeuren neemt best nogal wat tijd in beslag. Evengoed hebben we 2 ½ uur aan gezang, gepreek en gebid aangehoord, zonder dat er verder veel spectaculairs op het plein gebeurde. De afleiding werd verzorgd door wat er om het plein heen gebeurde. Tussen de duizenden mensen door renden groepjes zingende mannen, af en toe stoppend om elkaar met stokken uit te dagen. Het idee hier achter blijft mij vaag, maar waarschijnlijk wordt het bemachtigen van een stukje van het heilige kruis er mee uitgebeeld. Nadat alle rites doorlopen waren werd eindelijk het kruis in de brand gestoken. Mannen rennen er dansend omheen, zich niets aantrekkend van het vuur en de rook. En dan valt uiteindelijk het kruis om, wonderbaarlijk zonder slachtoffers te maken, en de mensen rondom het plein zijn niet meer te houden, ook niet door die paar politieagenten die er staan. Massaal rent een menigte richting het kruis om de stukken verbrand hout kruis te bemachtigen. Als trofeeën wordt daar mee door de straten gerend, terwijl omstanders een veeg over het hout halen om met de as hun gezicht zwart te kleuren of, iets subtieler, een kruisje op het voorhoofd. Zo heftig en chaotisch als het even is, zo snel is het hele feest ook weer over. Zwart gekleurd van de as, iedereen vond het nodig ons even aan te raken, waren wij begin van de middag weer thuis. Broodnuchter, ondenkbaar voor zo´n uitbundig feest in Nederland.

Liefs Fonda

PS: via deze link kunnen mijn foto´s bekeken worden (op klikken of in de adresbalk van internet invoeren). Heb voor de verandering ook filmpjes gemaakt, voor een nog betere impressie (Jantine, speciaal voor jou! :-P )

https://picasaweb.google.com/109868384852740449876/20111002Meskel#